Determinante u razvoju italijanske latinice

Autori

  • Ana Živković Univerzitet u Beograd, Filološki fakultet

DOI:

https://doi.org/10.18485/zivjez.2022.42.1.4

Ključne reči:

odnos grafema – fonema, neoromanske foneme, latinica, reforma italijanske latinice, ortografija, GPC

Apstrakt

Cilj ovog rada je pregled glavnih istorijskih faktora koji su uticali na izgled današnje italijanske latinice. Od opštih informacija o latinskom pismu i o tome u kom je obliku ono ušlo u srednji vek, preko srednjovekovnih rešenja za neoromanske foneme, do viševekovnog procesa standardizacije jezika, u ovom radu je pružen uvid u determinante razvoja italijanske latinice i razloge zbog kojih su i danas aktuelna neka grafička rešenja koja narušavaju odnos jedna grafema – jedna fonema unutar italijanskog jezika. Jedno od poglavlja je posvećeno i pokušajima reforme pisma, sa ciljem da se pronađe uzrok konzervativosti italijanskog načina pisanja.

Reference

Bembo 1989: P. Bembo, Prose della volgar lingua, Gli Asolani, Rime, prir. Carlo Dionisotti. Milano: I classici italiani TEA tascabili Editori Associati, 1989. [https://liberliber.it]

Bokačo 2014: G. Boccaccio, Decameron, 4 ed., prir. Vitore Branka. Torino: Einaudi.

Čurčić 1974: L. Čurčić, Stare srpske štamparije u Turskoj i Austriji. Beograd: b.i.

D’Akile 2003: P. D’Achille, Breve grammatica storica dell’italiano. Roma: Carocci editore.

D’Akile 2011a: P. D’Achille, Norma linguistica. In Enciclopedia dell’italiano [Online], [https://www.treccani.it/enciclopedia/norma-linguistica_(Enciclopedia-dell'Italiano)/]

D’Akile 2011b: P. D’Achille, Trissino, Gian Giorgio. In Enciclopedia dell’italiano [Online], [https://www.treccani.it/enciclopedia/gian-giorgio-trissino_(Enciclopedia-dell'Italiano)/]

D’Akile 2019: P. D’Achille, Qual è il problema? L’ortografia!. In Accademia della Crusca [Online] [https://accademiadellacrusca.it/it/contenuti/qual--il-problema-lortografia/7435]

De Blazi 2011: N. De Blasi, Scuola e lingua. In Enciclopedia dell’italiano [Online], [https://www.treccani.it/enciclopedia/scuola-e-lingua_(Enciclopedia-dell'Italiano)/]

Demartini 2010: S. Demartini, Alfabeto. In Enciclopedia dell’italiano [Online], [https://www.treccani.it/enciclopedia/alfabeto_(Enciclopedia-dell'Italiano)/]

Demartini 2011: S. Demartini, Ortografia. In Enciclopedia dell’italiano [Online], [https://www.treccani.it/enciclopedia/ortografia_%28Enciclopedia-dell%27Italiano%29/]

Ferroni 1992: G. Ferroni, Profilo storico della letteratura italiana, I vol. Milano: Mondadori.

Gortan, Gorski i Pauš 1971: V. Gortan, O. Gorski, P. Pauš, Latinska gramatika. Zagreb: Školska knjiga.

Mani 2016: P. Manni, La lingua di Boccaccio. Bologna: Il Mulino.

Maracini 1994: C. Marazzini, La lingua italiana. Profilo storico. Bologna: Il Mulino.

Maraskijo 1994: N. Maraschio, Grafia e ortografia: evoluzione e codificazione. In L. Serianni e P. Trifone (a cura di), Storia della lingua italiana (pp. 139–227). Torino: Einaudi.

Maturi i Leoni 2003: P. Maturi i F. A. Leoni, Manuale di fonetica. Roma: Carocci editore

Milinković 2011: S. Milinković, Dekameron: knjiga o ljubavi. Beograd: Arhipelag.

Miljorini 2007: B. Migliorini, Storia della lingua italiana, 12 ed. Milano: Bompiani.

Novak 1987: V. Novak, Latinska paleografija. Beograd: Naučna knjiga.

Palermo 2016: M. Palermo, Linguistica italiana. Bologna: Il Mulino.

Presuti 2021a: S. Presutti, The Development of Latin alphabet identity markers: A comparison among three Romance graphemes, Lingua, 259, 103–118.

Presuti 2021b: S. Presutti, Graphemic Complexity for the New Romance Phonemes in Italian. Some Reflections. In Y. Haralambous (ed.). Grapholinguistics in the 21st century (pp. 755–773). Brest: Fluxus Editions.

Stojanović 1924: Lj. Stojanović, Život i rad Vuka Stefanovića Karadzića. Beograd/Zemun: Štamparija grafičkog zavoda ,,Makarije”.

Valeri 2001: V. Valeri, La scrittura. Storie e modelli. Roma: Carocci editore.

Objavljeno

2022-12-29

Kako citirati

Živković, A. (2022). Determinante u razvoju italijanske latinice. Živi Jezici, 42(1), 73–92. https://doi.org/10.18485/zivjez.2022.42.1.4

Broj časopisa

God. 42 Br. 1: (2022)

Sekcija

Lingvistika i primenjena lingvistika

Licenca

Sva prava zadržana (c) 2022 Ana Živković

Creative Commons License

Ovaj rad je pod Creative Commons Autorstvo-Nekomercijalno-Deli pod istim uslovima 4.0 Internacionalna licenca.

Creative Commons License

Ovaj rad je pod Creative Commons Autorstvo-Deli pod istim uslovima 4.0 Internacionalna licenca.

Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga pod okriljem Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License koja omogućuje drugima da dele rad uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.
  2. Autori mogu da izrade zasebne, ugovorne aranžmane za ne-ekskluzivnu distribuciju rada objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorij ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je rad izvorno objavljen u ovom časopisu.
  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni rad on-line (npr. u institucionalnom repozitoriju ili na svojim mrežnim stranicama) pre i tokom postupka prijave, s obzirom na to da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja, te ranijoj i većoj citiranosti objavljenog rada (up. The Effect of Open Access).